قطعه استکان تایپت نقش مهمی در سوپاپ موتور خودرو دارد، در موتورهای سوپاپ رو سوپاپ بالابر یا تایپت قطعه ای است که حرکت برجستگی بادامک را به میله
تایپت (تایپیت) انتقال می دهد. در بعضی موتورهای میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق استکان تایپت مستقیما به ساق سوپاپ منتقل می شود و در سایر موتورهای میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق انگشتی به ساق سوپاپ انتقال می یابد. دو نوع تایپیت (تایپت) وجود دارد تایپت مکانیکی و تایپت روغنی.
تایپیت مکانیکی
در این نوع
تایپت نیرو از طریق میل انگشتی که شکل میله ای و استوانه ای دارد، به سوپاپ منتقل می شود. تنظیم کردن مدل مکانیکی، کمی سخت تر از مدل روغنی است. استکان تایپیت، جنسی از نوع چدن مخصوص دارد که در مقابل کارکرد بالا به علت تماس زیاد با میل بادامک، مقاوم است. محل قرارگیری استکان تایپیت در سوراخی دایره ای شکل است.
تایپیت روغنی
در مدل دوم تایپت روغنی، نیرو به واسطه فشار روغن از طریق انگشتی به سوپاپ انتقال می یابد. میزان کارایی و کیفیت انتقال نیرو در مدل روغنی بیشتر است. استفاده از تایپت روغنی سرو صدای تایپت سایش قطعات سیستم محرک سوپاپ و نیاز به تنظیم مکرر خلاصی سیستم محرک سوپاپ را کاهش می دهد. روغن تحت فشار که از پمپ روغن می آید، از طریق یک مجرای اصلی روغن وارد بالابر می شود. مجرای اصلی روغن در سرتاسر بدنه موتور امتداد دارد وقتی سوپاپ بسته می شود روغن از طریق روغن خورهای واقع در بدنه تایپت و پیستون داخلی وارد تایپیت می شود، فشار روغن باعث باز شدن شیر پولکی می شود. سپس روغن به فضای زیر پیستون جریان می یابد در نتیجه پیستون بالا می رود و به میل تایپت فشار می اورد تا همه خلاصی سیستم محرک سوپاپ را بگیرد سپس وقتی بادامک تایپت را بالا می برد دیگر تایپت سر و صدا نمی کند زیرا تایپت روغنی خلاصی را گرفته مانع ایجاد سر و صدا شده است.
استکان تایپیت، درون محفظه و جایگاه خود، حرکتی بالا و پایین مانند دارد. از موارد خرابی استکان تایپیت می توان به سایش قطعه در اثر اصطکاک زیاد با میل بادامک اشاره کرد.
علائم خرابی استکان تایپیت
استکان تایپیت در زمان خراب شدن صدایی حالت چق چق زیاد مثل صدایی که فیلر سوپاپ شل یا خراب باشد در زیر قالپاق سوپاپ ایجاد می کند که دلیل خراب شدن آن می تواند از تعویض دیر هنگام روغن موتور باشد.
علائم سالم بودن استکان تایپیت
نشانه درست بودن استکانی هم باید طوری باشد که قبل از باز شدن از روی سوپاپ ،موتور را بچرخانید و روی حالت قیچی چک کنید تا ببنید خلاصی دارد یا نه اگر خلاصی داشت ایراد دارد.
