تایپیت چیست؟
تایپیت قطعه ای است که در موتورهای سوپاپ حرکت برجستگی بادامک را به میله تایپت(تایپیت) انتقال میدهد. در بعضی موتورهای میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق استکان تایپت مستقیما به ساق سوپاپ منتقل می شود. در سایر موتورهای میل سوپاپ رو حرکت بادامک از طریق انگشتی به ساق سوپاپ انتقال می یابد دو نوع تایپیت (تایپت) وجود دارد تایپت مکانیکی و تایپت روغنی تایپت مکانیکی استوانه ای توپر یا تو خالی است در موتورهای سوپاپ رو تایپت سوار بادامک است.
تایپت حرکت بادامک به میل را انتقال میدهد. تایپت حرکت بادامک را از طریق استکان تایپت یا از طریق انگشتی در موتورهای میل سوپاپ رو، مستقیما به ساق سوپاپ منتقل می کند، سطحی که سوار بادامک است صاف به نظر می رسد اگر چه معمولا اندکی محدب است برجستگی بادامک با سطح تاپیت تماس خارج از مرکز دارد اما در نتیجه تایپیت هر بار که بالا می رود اندکی می چرخد. بسیاری از موتورها تایپت دارای غلتک هستند. این نوع تایپت غلتکی دارد که روی بلبرینگ های ساچمه سوزنی می چرخد غلتک به عوض لغزیدن روی بادامک روی ان می غلتد در نتیجه اصطکاک کاهش می یابد و مصرف سوخت کم می شود .
تایپت های غلتکی به هیچ عنوان نباید در سوراخ خود بچرخند، زیرا امکان دارد که کج بچرخند، در این صورت برای جلوگیری از چرخش تاپیت غلتکی سطح راهنمای تختی بر روی بدنه تایپت ایجاد می کنند، کاربرد این سطح راهنما، امکان پذیر کردن حرکت تایپت به بالا و پایین است که این کار مانع چرخش آن می شود.
تایپتهای روغنی:
در تایپت روغنی از فشار روغن موتور برای حفظ تماس تایپت با برجستگی بادامک و در موتورهای سوپاپ رو با میل بادامک استفاده می شود. در موتورهای میل سوپاپ رو با استکان تایپت بین برجستگی بادامک و ساق سوپاپ است تایپت روغنی به طور خودکار با تغییر میزان خلاصی سیستم محرک تنظیم می شود، خلاصی سیستم محرک سوپاپ از انبساط یا سایش ناشی می شود .
استفاده از تایپت روغنی سبب کاهش سرو صدای تایپت سایش قطعات سیستم محرک سوپاپ و نیاز به تنظیم مکرر خلاصی سیستم محرک سوپاپ می شود. روغن تحت فشاری که از پمپ روغن خارج می شود، از طریق یک مجرای اصلی روغن وارد بالابر می شود. این مجرای اصلی روغن در سرتاسر بدنه موتور امتداد دارد و زمانی که سوپاپ بسته می شود، روغن از طریق روغن خورهای موجود که در بدنه تایپت و پیستون داخلی وارد تایپیت می شود. فشار روغن سبب باز شدن شیرپولکی شده و سپس روغن به فضای زیر پیستون جریان می یابد، در نتیجه پیستون بالا رفته و به میل تایپت فشار می آورد تا خلاصی سیستم محرک سوپاپ را بگیرد، سپس وقتی بادامک تایپت را بالا می برد دیگر تایپت سر و صدا نمی کند زیرا تایپت روغنی خلاصی را گرفته و مانع ایجاد سر و صدا شده است. زمانی که تایپت به صورت ناگهانی بالا می رود، فشار روغن زیر پیستون افزایش می یابد و در نتیجه شیر پولکی بسته شده و روغن در محفظه حبس می شود. اکنون به دلیل تراکم ناپذیری روغن و سیال، تایپت روغنی به صورت تایپت مکانیکی عمل می کند، بالا می رود و سوپاپ را باز می کند. وقتی برجستگی بادامک از زیر تایپت بیرون رفت فنر سوپاپ ان را می فشارد و سوپاپ بسته می شود، در نتیجه این عمل تایپت به جای خود بر می گردد و فشار در محفظه کاهش می یابد. اگر روغن نشت کرده باشد روغن بیشتری از مجرای اصلی وارد می شود و محفظه را دوباره پر می کند. در بسیاری از موتورهای سوپاپ رو روغنی که تایپت به همراه دارد، پاشنه انگشتی و سطوح تماس را روغنکاری می کند و زمانی که سوپاپ بسته می شود روغن از طریق سوراخ تعبیه شده در میل تایپت نشین تایپت جریان پیدا می کند و سپس در میل تایپت تو خالی بالا می رود. در بعضی موتورهای میل سوپاپ رو تایپت روغنی در سمتی از انگشتی تعبیه می شود که با ساق سوپاپ در ارتباط است در سایر موتورهای میل سوپاپ رو تایپت روغنی در استکان تایپت تعبیه می شود.